ზოგიერთი არსებული მ-რნმ COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის ადაპტირება მოხდა SARS-CoV-2-ის ახლად გავრცელებული ვარიანტების საპასუხოდ. განახლებული ვაქცინები შეიცავს SARS-CoV-2-ის ვირუსის მ-რნმ-ის ორ მოლეკულას: ერთი მათგანი შეიცავს ინსტრუქციას პროტეინის შექმნისთვის SARS-CoV-2-ის საწყისი შტამიდან. მეორე მათგანი კი - არის მოლეკულა, რომელიც შეიცავს ინსტრუქციას პროტეინის შექმნისთვის Omicron BA.1 სუბვარიანტისგან ან არის მოლეკულა, რომელიც შეიცავს ინსტრუქციას პროტეინის შექმნისთვის SARS-CoV-2-ის Omicron BA.4 და BA.5 სუბვარიანტებისგან.
ამ განახლებული ვაქცინებით შეიძლება სხვადასხვა შტამებისგან დაცვის გაზრდა და, შესაბამისად, COVID-19-ისგან ოპტიმალური დაცვის შენარჩუნება, რადგან ვირუსი ვითარდება.
ევროპის წამლის სააგენტოს მედიკამენტების კომიტეტმა (CHMP) 2022 წლის 1 სექტემბრიდან შემდეგი სამი ბივალენტური ვაქცინის გამოყენებას გაუწია რეკომენდაცია, რომლებიც ადაპტირებულია COVID-19-ისგან უფრო გაზრდილი დაცვის უზრუნველსაყოფად:
- Pfizer Comirnaty - ორიგინალი/ომიკრონი BA.1
- Spikevax ბივალენტური - ორიგინალი/ომიკრონი BA.1 და
- Pfizer-BioNTech Comirnaty - ორიგინალი/ომიკრონი BA.4-5.
ბივალენტური ვაქცინები განკუთვნილია 12 წლის და უფროსი ასაკის პირებში გამოსაყენებლად, რომლებმაც მიიღეს COVID-19-ის საწინააღმდეგო სულ მცირე პირველადი ვაქცინაცია. Comirnaty (Pfizer-BioNTech) და Spikevax (ყოფილი Moderna) ორიგინალი ვაქცინების ამ ადაპტირებულ ვერსიებს შეუძლიათ ძლიერი იმუნური პასუხი გამოიწვიონ ომიკრონი BA.1-სა და ორიგინალი SARS-CoV-2 შტამის წინააღმდეგ ადრე ვაქცინირებულ ადამიანებში. კერძოდ, მათ მეტი ეფექტურობა აქვთ BA.1 ქვევარიანტის წინააღმდეგ ვიდრე ორიგინალ ვაქცინებს. ადაპტირებულ ვაქცინებში გამოვლენილი გვერდითი მოვლენები ორიგინალი ვერსიების შესატყვისია და, როგორც წესი, მსუბუქი და ხანმოკლე ხასიათისაა.
BA4-და BA5-ის შემცველი ბივალენტური ვაქცინები დამტკიცდა ამჟამად გავრცელებული ომიკრონის ქვევარიანტებისგან დაცვის მაქსიმალურად გასაზრდელად. ამ ვაქცინების ავტორიზაცია მოხდა შემდეგი მტკიცებულებების გათვალისწინების შედეგად:
- უსაფრთხოებისა და ეფექტურობის მოცულობითი მონაცემები თითოეულ COVID-19-ის საწინააღმდეგო მონოვალენტურ მ-რნმ ვაქცინაზე:
- COVID-19-ის საწინააღმდეგო ბივალენტური ვაქცინის კლინიკური კვლევიდან მიღებული უსაფრთხოებისა და იმუნოგენურობის მონაცემები, რომლებიც შეიცავდა მ-რნმ-ს ომიკრონის შტამის BA.1 ქვევარიანტს და
- COVID-19-ის საწინააღმდეგო ბივალენტური ვაქცინის გამოყენების შედეგად მიღებული არაკლინიკური მონაცემები, რომელიც შეიცავდა ორიგინალი შტამის მ-რნმ-სა და ომიკრონის BA.4 და BA.5 ქვევარიანტების საერთო მ-რნმს.
ანალოგიურად, აშშ-ს სურსათისა და მედიკამენტების ადმინისტრაციამ შესწორება შეიტანა Moderna-ს COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინისა და Pfizer-BioNTech COVID-19-ის საწინააღმდეგო ვაქცინის გადაუდებელი გამოყენების ნებართვაში და ნებართვა გასცა ბივალენტური ვაქცინების ფორმულირებების (Moderna COVID-19-ის საწინააღმდეგო ბივალენტური ვაქცინა (ორიგინალი და ომიკრონი BA.4/BA.5) და Pfizer-BioonTech COVID-19-ის საწინააღმდეგო ბივალენტური ვაქცინა (ორიგინალი და ომიკრონი BA.4/BA.5)) პირველადი ან ბუსტერ ვაქცინაციის შემდეგ ერთჯერადი ბუსტერ დოზის სახით გამოსაყენებლად.
პანდემიის ევოლუციასთან ერთად, SARS-CoV-2-ის სხვადასხვა ვარიანტებზე გათვლილი ადაპტირებული ვაქცინების ფართო სპექტრის არსებობა სტრატეგიას მთავარ მიზანს წარმოადგენს, რათა ქვეყნებს მრავალი ვარიანტებიდან არჩევანი ჰქონდეთ თავიანთი საჭიროებების საპასუხოდ ვაქცინაციის სტრატეგიის შემუშავებისას. ეს პანდემიის წინააღმდეგ ბრძოლის მთლიანი სტრატეგიის საკვანძო ელემენტს წარმოადგენს, რადგან შეუძლებელია იმის პროგნოზირება, თუ როგორ განვითარდება ვირუსი მომავალში და რომელი ვარიანტები გავრცელდება ამ ზამთარში.
ორიგინალი ვაქცინები, Comirnaty და Spikevax (ყოფილი Moderna) კვლავ ეფექტურია COVID-19-თან ასოცირებული მძიმე დაავადების, ჰოსპიტალიზაციისა და სიკვდილის თავიდან ასაცილებლად და მათი გამოყენება კვლავ გაგრძელდება ევროკავშირში ვაქცინაციის კამპანიებში, კერძოდ, პირველადი ვაქცინაციისთვის.
